Bipolar bozukluk nedir?
Bipolar bozukluk çevresel ve genetik faktörlerin etkileriyle ortaya çıkan ciddi bir rahatsızlıktır. Manik depresif bozukluk ya da manik depresyon adıyla da bilinir. Bipolar bozukluk insanlara riskli davranışlar nedeniyle zarar verir, herhangi bir tedavi uygulanmazsa intihar ve ölüme neden olabilir.
Bipolar bozukluğun evreleri nelerdir?
Bipolar bozukluğun birbirine zıt 2 evresi vardır.
1) Mani veya hipomani
• Aşırı neşe ve yersiz mutluluk hali, öfke, sinirlilik ya da agresiflik
• Aşırı konuşma, konudan konuya atlama, düşüncelerin hızlanması
• Abartılı özsaygı
• Alışılmışın dışında enerji, daha az uyku ihtiyacı,
• İmpulsivite, düşüncesizce doyuma ulaşma isteği, (yüksek riskli iş yatırımları, hızlı araba kullanma, alışveriş çılgınlığı, ani seyahatler, aşırı ve rastgele seks)
2) Bipolar depresyon veya majör depresyon
• Depresif ruh hali ve düşük özsaygı, düşük enerji ve ilgisizlik
• Her zamanki aktivitelere karşı ilgi veya haz eksikliği,
• Üzüntü, yalnızlık, çaresizlik, suçluluk duygusu,
• Yavaş konuşma ve yorgunluk
• Uykusuzluk veya fazla uyuma
• İntihar düşüncesi veya intihar girişimi
• Düşük konsantrasyon veya konsantrasyon zorluğu
Bipolar bozukluğun nedenleri nelerdir?
Bipolar bozukluk çevresel ve genetik faktörlerin etkileriyle ortaya çıkabileceği gibi beyin kimyası ya da sinyal iletimindeki düzensizliklerle de ortaya çıkabilir. Ayrıca genetik yatkınlık olmamasına rağmen bipolar bozukluk görülebilir.
Genetik yatkınlığı olan kişilerde stresli yaşam ve yaşanan olaylar bipolar bozukluğu tetikleyebilir. Bipolar bozukluk her yaşta ve her cinsiyette ortaya çıkabilir.
Bipolar bozuklukta tanı nasıl konulur?
Doktor aile geçmişinizle birlikte sizin ruh durumunuzu araştıracaktır. Yapılacak laboratuar testleriyle birlikte teşhisi koyacaktır. Bipolar bozukluk depresyonla birlikte başlar ve ilerleyen yıllarda daha şiddetli sorunlar ortaya çıkarır. Erken tanı ile aile, iş ya da okul sorunları, alkol, madde kullanımı veya intihar girişimi engellenebilir. Ne kadar geç tanı konulursa tedavi için o kadar geç kalınmış demektir.
Bipolar bozukluğun tedavisi nasıl olur?
Bipolar bozukluk, psikoterapi veya ilaçlarla tedavi edilebilir. Manik ve depresif ataklar tedavi sayesinde düzelme görülür. İlaç tedavisi akut tedavi ve koruyucu tedavi olmak üzere 2 basamaktan oluşur. Akut dönem, hastalık belirtileri başladığı zaman belirtileri hızlıca yatıştırmak için uygulanan bir yöntemdir. Hasta kişi bu dönemde hastaneden yatarak tedavi olur. Hastanın ve çevresindeki kişilerin güvenliği sağlanır, hastanın intihar riski varsa bu durum ortadan kaldırılır. Koruyucu tedavi yönteminde ise hastanın yeniden atak geçirmesi engellenir.
Bipolar bozukluğuna kimlerde görülür?
Bipolar bozukluk her yaşta görülebilir. Ancak 15 ila 24 yaş arasında görülme sıklığı fazladır. Her 100 kişiden 2’sinde vardır. Kadın erkek fark etmeksizin tüm dünyada görülen bir hastalıktır.
Bipolar bozuklukta hastaneye ne zaman yatmak gerekir?
Mani döneminde olan hastaları intihar düşüncesinden uzaklaştırmak için hastaneye yatırmak gerekir. Mani ve depresyon atakları yaşayan hastaların %90’ı hayatları boyunca en az 1 kere hastaneye yatırılmıştır.
